Wentylacja dachowa jest ważną kwestią, o którą trzeba zadbać już na etapie projektowania budynku. Czym jest, dlaczego jest konieczna oraz o skutecznych metodach wykonania wentylacji dachowej piszemy na łamach naszego wpisu. Zapraszamy po fachową wiedzę.

Wentylacja dachowa – o co chodzi, dlaczego jest konieczna?

W pomieszczeniach wewnątrz budynku zarówno przestrzeni przemysłowej, w budownictwie wielomieszkaniowym, jak i prywatnym jednorodzinnym domu należy zadbać o odpowiedni przepływ powietrza, czyli sprawnie działającą wentylację dachową. 

Ciepły strumień powietrza jest lżejszy niż zimny. Dlatego ciepło wnika do wnętrza dachu. Połać dachowa kumuluje ciepło ze środka budynku i z promieni słonecznych. Tym samym nagrzewa się i wzrasta objętość powietrza. Na betonowych ścianach zaczyna się wykraplać woda. Tworzy się wilgoć. Przy podwyższonym ciśnieniu mogą pojawić się naprężenia, pęcherze. Jeśli dach jest pokryty papą, może popękać. Nagromadzone zawilgocenia są idealnym środowiskiem do rozwoju pleśni i grzybów, czyli patogenów chorobotwórczych. 

W przypadku płaskich dachów ciąg jest mniej wydajny niż przy dachach z większym kątem pochylenia. Dużo zależy również od wiatru, ale na to oczywiście nie mamy wpływu. Jeśli kąt nachylenia powierzchni jest większy, przestrzeń wentylacyjna może być zmniejszona. Wtedy stosuje się szczeliny z udrożnionym wlotem i wylotem. Dzięki temu para wodna może swobodnie przenikać poza dach.

Wykonując wentylację dachową, trzeba wziąć pod uwagę dopasowanie do:

-położenia murów względem słońca,

-materiału, z którego wykonany jest dach,

-kształtu dachu (płaski czy spadzisty),

-wiatru (prędkości, kierunku, ciśnienia).

Ważne są również zabezpieczenia przed gniazdowaniem ptactwa i owadami. Wlot powinien być na tyle osłonięty, aby nie przedostawała się tam woda opadowa.

Dlaczego wentylacja dachowa jest konieczna?

Częściowo już to wyjaśniliśmy powyżej. Jeśli dach narażony jest na zamakanie pod wpływem wytwarzającej się pary wodnej, zaczyna tracić swoje właściwości termiczne. Nie tylko ucieka ciepło, ale zaczynają powstawać zacieki, które działają destrukcyjnie na pokrycie dachowe. Wentylacja dachowa to złożony projekt zabudowy przestrzeni tak, aby powietrze mogło swobodnie migrować. Im mniej skomplikowany dach, tym łatwiej o prawidłowo wykonaną wentylację. 

Wentylacja dachu – skuteczne sposoby 

Przechodzimy do praktyki i omówimy teraz metody tworzenia skutecznie działającej wentylacji dachu. Jest kilka możliwości:

Dach ocieplony z jedną szczeliną wentylacyjną (pod spodem) – tutaj potrzebna będzie wysoce paroprzepuszczalna folia wstępnego krycia (membrana). Układa się ją na krokwiach i montuje ruszt z kontrłat i łat. Na tym układane jest pokrycie. Izolacja cieplna szczelnie wypełnia przestrzeń między krokwiami a folią. Pod pokryciem powstaje szczelina wentylacyjna.

Dach ocieplony z dwiema szczelinami wentylacyjnymi – sposób jest bardzo podobny, jak wyżej, z tą różnicą, że jedna szczelina wentylacyjna zlokalizowana jest pod pokryciem, a druga znajduje się między izolacją a deskowaniem lub folią wstępnego krycia (o niskiej paroprzepuszczalności). Ruch pary wodnej hamują folia, papa i deskowanie, dlatego niezbędna jest druga szczelina wentylacyjna.

Dach nieocieplony nad poddaszem nieużytkowym – tu sytuacja jest znacznie uproszczona. Na strychu tego typu praktycznie nie skrapla się para wodna. Swobodną cyrkulację powietrza umożliwiają otwory wentylacyjne w okapie dachowym, kalenicy, ścianach szczytowych i to w zupełności wystarcza.

Wentylacja dachu przy użyciu papy – papa tworzy wytrzymałe i przede wszystkim trwałe uszczelnienia dachowe, wyprowadza wilgoć na zewnątrz. Może być papa perforowana wyposażona w otwory ułatwiające montaż na zagruntowanym betonie lub starszych połaciach dachowych. Układana luźno na podłożu, umożliwia tworzenie połaci wielowarstwowych. Do odprowadzania wilgoci ze spodu papy stosuje się kominki wentylacyjne. Według zaleceń fachowców jeden kominek przypada na powierzchnię 40-60 m2.

Wentylacja kalenicowa – montowana na szczytach dachów skośnych. Kalenica znajduje się na końcu systemu i stanowi wylot z kanału wentylacyjnego. Dzięki temu wyprowadza powietrze i zapewnia jego prawidłową cyrkulację. Taki rodzaj wentylacji przedłuża dobrą kondycję dachu oraz wyrównuje różnice temperaturowe we wnętrzu i na zewnątrz. Na kalenicy wskazany jest montaż taśmy wentylacyjno-uszczelniającej. Okap powinien być drożny dla powietrza. Wentylacja kalenicowa może nie zdawać egzaminu w przypadku dachów o niskim kącie nachylenia.

Brak wentylacji dachowej – konsekwencje 

Jeśli nie wykonamy wentylacji dachowej, może to spowodować szereg niepożądanych zjawisk, które w konsekwencji doprowadzą do zniszczenia nie tylko konstrukcji dachowej. Dalej stopniowo będą to również inne istotne części budynku, takie jak mury. Więźbę dachową buduje się przeważnie z drewna, a ta pod wpływem gromadzącej się wilgoci zacznie gnić i spróchnieje. Finalnie za naprawę takich uszkodzeń będzie trzeba sporo zapłacić.

Co w przypadku, kiedy dach pokryty jest blachodachówką? Ta ma zabezpieczenie w postaci powłoki antykorozyjnej, ale zwykle tylko po zewnętrznej stronie. Wewnątrz stosuje się lakier bazowy, który w kontakcie z wodą może pokryć się pleśnią, czyli blachodachówka również z czasem się zniszczy. Przy odpowiednio wykonanej wentylacji dachowej nie grożą nam takie następstwa i nie jesteśmy narażani na dodatkowe, często niemałe koszty.

Kolejną kwestią jest gwarancja na pokrycie dachowe. Często producenci zastrzegają sobie w warunkach, że dach, który nie został prawidłowo zamontowany, tj. nie posiada wentylacji lub jest ona niewłaściwie wykonana, nie będzie podlegał gwarancji. 

Brak wentylacji dachowej będzie też negatywnie wpływał na komfort użytkowania przez domowników. Pleśnie i grzyby na ścianach to doskonała pożywka do wystąpienia alergii i wszelkich chorób z tym związanych.